Fran Alonso
Transición (limiar de María Lado)
Franouren, Ourense, 103 páxinas + cedé, 19 €
Leo os poemas de Fran Alonso, e escoito o cedé no que o escritor vigués e mais María Lado recitan algúns deles e, será unha asociación fortuíta, penso no que ten que ver Transición con aqueles versos que a poeta polaca Szymborska, hai pouco falecida, subscribiu en “As tres palabras máis estrañas”: “Cando pronuncio a palabra Futuro, / a primeira sílaba pertence xa ao pasado.// Cando pronuncio a palabra Silencio, // destrúoo. // Cando pronuncio a palabra Nada, // creo algo que non cabe en ningunha non-existencia”. Talvez non teñan nada que ver pero gústame pensar que, se cadra, a asociación se alicerza no feito de que Transición supón é algo vivo, activo, que incorpora unha dinámica en movemento que vai desde o seu asentamento nos pasos dunha traxectoria –nestas páxinas, que esnaquizan as fronteiras xenéricas, hai moito de Cidades, Ninguén, Males de cabeza, Silencio ou Persianas, pedramol e outros nervios, entre outros- para camiñar cara ao futuro, que xa será outra cousa mais que sospeito manterá a mesma férrea vontade de expresar novas ou vellas cousas con idéntica paixón.
Se callar será porque o poemario de Fran Alonso implica unha crenza cega no poder da palabra para subverter o estado das cousas, artellando unha proposta desde a que a reinventa contra os seus usurpadores e a intransixencia; talvez porque acredita no poder que supón quebrar o silencio e rebelarse diante desa non-existencia, pois nela aínda cómpre facer algo máis, sen obviar nunca o propósito reivindicativo, experimental e mesmo lúdico da poesía.
Transición pode lerse, e oírse, de moitas maneiras; unha delas é seguir o fío das inequívocas secuencias narrativas que pairan en moitos poemas -sobre todo no poemario “Balada solitaria”, incorporado neste libro logo de ver unha edición exenta en Portugal hai algúns anos-. Mais, sexa como for, estes versos son varios, plurais e preséntanse como un traballo heterodoxo que recolle poemas dispersos que van diseccionando, como non podía ser doutro xeito nese macrotexto que Fran Alonso constrúe desde hai máis de vinte anos, grandes asuntos como son a vivencia da soidade na sociedade contemporánea, mais tamén a incomunicación, a violencia de xénero, a memoria ou os espazos, como ese antolóxico “Abismo Vigo”, sen deixar de ollar, nesta colaxe poética, asuntos que son eco de vivencias máis íntimas e persoais.
No limiar a este libro, que incorpora magníficas fotos de Manuel G. Vicente, Renato Roque e Anxo Cabada, sinala María Lado que recomenda lelo “sempre con voz, pronuncialo en alto, porque é un poemario que pide saír pola boca”. Asegundo a aseveración: os versos esixen seren recitados para se transformar “transitivamente”, adoptando a fórmula desde a que, se cadra, se idearon para xerarse desde as instancias da reflexión, o pensamento e a lucidez e, así, proxectarse activamente no noso tempo. Proben.
Esta reseña publicouse baixo o título de <<Palabras: clorofila da vida>>, no suplemento <<Culturas>> de La Voz de Galicia, o 18 de febreiro de 2012.
Caderno da crítica 