Álex Alonso
Granito
Xerais, Vigo, 568 páxinas, 20 €, 2020
En tantas ocasións a memoria presta servizos impagables. Tras ler Granito, novela de Álex Alonso galardoada ex-aequo no Premio de Narrativa Torrente Ballester de Narrativa, lembrei un artigo antolóxico que subscribira Carlos Casares neste xornal e que se publicara tras coñecerse polos medios a morte da familia dun empresario do granito nun chalé de Nigrán, preto de Vigo, a mans de dous policías. Recuperei aquel artigo estes días, titulado “Unha cortina de medo”, pois o autor ourensán deixaba nel unha reflexión na que dirixía unha ollada certeira a como, no medio da rutina cotiá, non resultaba difícil imaxinar o que ocorría “desde o outro lado” e conxecturaba como “seis persoas, atrapadas de súpeto nas redes dunha maldade imprevista, ían perdendo a esperanza”.
Creo que estas palabras recollen en esencia o notable traballo que repousa en Granito. Foi este un crime estarrecedor de grande impacto social que aquí se aborda con meticulosidade e tras un inxente traballo de documentación, ao meu ver encaixado con habilidade no relato. Alonso abraza con eficiencia as posibilidades que ofrece a ficción articulando unha proposta que, desde un punto de vista xenérico, incorpora trazos da novela negra, mais tamén da chamada psicolóxica -evidente no tratamento pormenorizado dos personaxes, no intento de penetrar na alma dos protagonistas e sondar os seus abismos, mais tamén nas diversas dimensións que acada o drama- sen esquecer que nela se acolle unha crónica vívida e transparente da Galicia dos anos noventa.
Con todo, discrepo da efectividade que se lle presupón á reprodución de abondosos parlamentos en castelán, sospeito que en aras de maior verosimilitude, e que poñen en valor a diglosia latexante nos anos noventa e aínda hoxe. Asunto polémico que, literariamente, criamos superado por outros recursos desde Maxina de Marcial Valladares. Malia isto, saúdo a chegada desta suxestiva novela.
Este texto publicouse nas páxinas do suplemento Fugas, sección “Ex umbra in solem”, de La Voz de Galicia, o 23 de outubro de 2020.
Caderno da crítica 