Paisaxes de pan, de Ánxela Gracián

Ánxela Gracián

Paisaxes de pan

Bourel, Ribeira, 50 páxinas, 2013.

 

Hai, por veces, agasallos que se agradecen especialmente. Este é un dos casos pois se non chegase ás miñas mans dun xeito casual este libro é máis que probable que me pasaría desapercibido ao se tratar dunha desas fermosas e escasas mostras que saen, de cando en vez, do  obradoiro artesanal de Ribeira onde se preparan os libros que conforman a chamada Colección Bourel.

        Alén, así pois, de ofrecer a posibilidade de gozar dun volume que atesoura ese plus engadido e pouco común como é o coidado artesanal depositado na edición do libro, non resulta menos relevante achegarse ao primeiro libro poético dunha autora ben coñecida, até o de agora,  no ámbito da tradución e mais da literatura infantil e xuvenil como é Ánxela Gracián.

     Gracián, así pois, dedica o libro ás persoas que constitúen a tribo do universo máis íntimo radicado nese “vilar de nove casas de granito” en Castroverde: mulleres basicamente que “amasaron o pan e levedárono coas súas palabras”. Velaí as claves do poemario: as paisaxes particulares da infancia onde arraigan as orixes do eu lírico, horizontes poboados de mulleres que amasaban o pan ao tempo que transmitían todo seu valor semántico e vital.

      Cos devanditos esteos Gracián erixe un canto a través do que se recoñece o aprehendido, o herdo de quen sabían que o pan alimentaba o corpo e mais o espírito: pan que é palabra,  que conforma e forma a persoa. Pero aínda hai máis pois no poemario repousa a vontade de apreixar a memoria comunal e familiar, onde salienta o papel desenvolto pola muller, ou mellor dito, polas mulleres traballadoras, sexan estas nai ou avoa, sexan estas fiadoras, espigadoras ou apañadoras de centeo. Pan, así pois, que conxura a fame mais tamén é espello da sabedoría popular da que se deriva en ocasións unha subversión consciente dos mitos, ou dalgúns mitos, como os do Home do Saco ou aquel da Muller da Gadaña; ademais de crear un espazo onde non se desaproveita a ocasión para as homenaxes -como a tributada a Wislawa Szmborska-, para as despedidas e os adeuses particulares ou colectivos que dispoñen da súa oportunidade para encherse de luz e gañar en profundidade, paréceme que para que algo resista e non se perda, para poder recoñecer o que xa non está pero ao que, coa palabra,  se pode volver.

       Abesullar nos recantos ocultos da memoria, ver que cousa é o que aínda habita por aí e  amoldalo á forma precisa deita, por veces,  resultados tan gozosos como os que este libro desvela.