Robinson contado polas alimarias, de Marilar Aleixandre

Marilar Aleixandre  (ilustracións de Federico Delicado)

Robinson contado polas alimarias

Oxford, Madrid, 2011, 181 páxinas, 8,20 €

 

Mantívome prendido da lectura ben de tempo este novo libro de Marilar Aleixandre titulado, ben suxestivamente por certo, Robinson contado polas alimarias. E quixera comezar este apuntamento cunha reflexión, se se quere allea aos méritos ou deméritos da publicación pero para min relevante: case con certeza, quen isto subscribe, non chegaría a coñecer este libro senón é por unha man amiga que quixo agasallarmo sabendo, como sabe, que teño moita estima polas incursións literarias de Marilar Aleixandre. Dito isto tamén me gustaría afirmar que até onde eu sei a recepción mediática desta novela, ideada nun principio para unha franxa de lectores entre 10 e 14 anos, pero ao meu xuízo extraordinariamente válida para outros lectores de máis idade polos diferentes niveis de lectura que contén, foi escasa fóra dalgúns meritorios comentarios que atopei de Mª. J. Fernández, Isabel Mociño e mais Montse Penas. A visibilidade destas pezas da nosa literatura infantil e xuvenil creo que resulta, aínda, un obxectivo a conseguir.

        E este libro ben merece, abofé, que sexa divulgado e coñecido. A autora, co Robinson de Defoe en mente, opta pola subversión da historia tal e como nos foi contada: unha subversión que abeira ao xénero da fábula pois serán agora os animais que poboan a illa á que chega o náufrago quen presentan a Robinson e aquel Venres que nos legou a tradición literaria, convertidos agora en Tinga e Taiguara, respectivamente, na lingua tupí-guaraní. Até aí, en aparencia, a orixinalidade do proxecto narrativo pero, sen dúbida, hai máis: esa nova, e inesperada, perspectiva múltiple é a que outorga unidade e solidez ao proxecto pois a través deste recurso os diversos seres vivos da illa son quen de ir artellando unha visión, por veces ridiculizadora pero sempre respectuosa, con ese novo habitante que, sen el sabelo, vai ser obxecto da curiosa atención das “alimarias” que o rodean e serán elas quen, aos poucos, irán dando conta de como ven ese intruso, das súas rarezas, das súas teimas, do seu comportamento ético.

        Por outro lado, pasaxes de intensa forza descritiva a carón da incorporación de referencias ás vivencias na natureza no día a día da illa, constitúen outros dos elementos salientables deste proxecto narrativo que non ocupa un espazo menor, por outro lado, para axudar a comprender o espazo no que a aventura se desenvolve, unha serie de ancestrais e fermosas lendas tupí-guaranís a cargo dunha sapa chamada Cururú  sobre a creación do mundo a través dos propios animais, ata concluír cun final suxestivo e aberto, ao meu xuízo moi acaído para darlle cabo a unha proposta que, insisto, non debería pasar desapercibida, como tampouco o debería pola marabillosa interpretación que Federico Delgado realiza desta historia. Aguije, Marilar.